Detyrë kërkimore - Vlerësimi i zhvillimit ekonomik të trevave shqiptare nëpërmjet ndërtimit dhe analizës së grafikëve dhe hartave të ekonomisë

Detyrë kërkimore - Vlerësimi i zhvillimit ekonomik të trevave shqiptare nëpërmjet ndërtimit dhe analizës së grafikëve dhe hartave të ekonomisë

Statistika
PBB	$13.4 miliardë (2011)
Rritja e PBB	3.4% (2011)
PBB për frymë	$7,800 (2011)
PBB për Sektor	agrikultura: 20.6%, industria: 19.9%, shërbimet: 59.5% (2008)
Inflacioni(CPI)	3.4% (2010)
Popullsia nën nivelin e varfërisë	12.4% (2008)
Koefiçenti Gini	26.7 (2005)
Forca punëtore	1.09 milion (2006)
Forca punëtore sipas fushës	Agrikultura 58%, Industria 15%, Shërbimet 27% (Shtator 2006)
Papunësia	12.5% zyrtarisht, por mund të kalojë tek 30% (2008)
Industritë kryesore	Përpunimi i ushqimeve, Tekstile dhe Veshje, Pemëtari, Naftë, Çimento Kimikatet, Miniera, Metalet bazë,Hidroenergjia, Turizmi
Lehtësitë në Biznes	82-ta
Eksporte	$1.886 miliardë (2011)
Lloji i eksporteve	Tekstile dhe Këpucë; Bitum, metale dhe minerale, Naftë, Perime, Fruta, Duhan
Partnerët kyesorë të eks.	Italia: 58.75%, Greqia: 9.69%, Austria: 6.73%, Kina: 5.68% (2009)
Importet	$5.022 miliardë (2011)
Lloji i importeve	makineri dhe paisje, ushqime, tekstile, kimikate, etj.
Partnerët kyesorë të imp.	Italia: 29.94%, Greqia: 14.05%, Turqia: 7.1%, Gjermania: 6.9%, Kina: 5.39% (2009)
Borxhi publik	$5.7 miliardë (2011)
Të ardhurat	$3.40 miliardë (2011)
Shpenzimet	$3.87 miliardë (2011)
Ndihmat ekonomike	merr nga: ODA: $366 milion (ndihmuesit më të mëdhenj Italia, BE, Gjermania) (2003)

Burimi kryesor i të dhënave: CIA World Fact Book

Kushtet natyrore që ofron Shqipëria dhe trevat e tjera shqiptare janë shumë të favorshme për zhvillimin e tyre ekonomik. Nëntoka shqiptare, falë ndërtimit të saj mjaft të larmishëm gjeologjik dallohet për pasuritë shumta minerare të cilat përbëjnë një bazë shumë të rëndësishme natyrore për zhvillimin e degëve të ekonomisë. Në përbërje të trevave shqiptare ka zona të tëra fushore si: Ultësira Perëndimore e Shqipërisë, Lugu i Dukagjinit dhe Fusha e Kosovës, Lugu i Pollogut në Maqedoninë Perëndimore etj., të cilat përbëjnë bërthamën e zhvillimit të përgjithshëm ekonomike veçanërisht atij bujqësor. Degët e ekonomisë janë shumë të favorizuara nga pikëpamja klimatike. Të gjitha këto së bashku shpjegojnë faktin se kushtet natyrore të trevave shqiptare janë më se të përshtatshme për zhvillimin ekonomik të tyre.

Pasuritë natyrore

Për një sipërfaqe të vogël që ka Shqipëria mund të thuhet se është e begatshme me pasuri natyrore. Pjesa jugperëndimore e vendit është e pasur me naftë dhe gaz natyror. Ndërsa në verilindje gjenden rezerva të konsiderueshme të mineraleve ndër të cilat vlen të përmenden: kromi, bakri, hekur-nikeli. Pjesa më e madhe e rezervave të qymyrit është gjetur në rrethinat e Tiranës.

Po ashtu Shqipëria është e begatuar me lumenj të rrëmbyeshëm të cilët janë edhe potencial për hidrocentrale. Vec hidrocentraleve ekzistuese mbi lumin e Drinit janë bërë hulumtime që nga ky potencial i lumenjve të ndërtohen disa hidrocentrale me të cilat ky vend do të bëhej eksportues edhe më i madh i energjisë elektrike.

Bujqësia

Më se gjysma e fuqisë punëtore e Shqipërisë janë të punësuar në sektorin e agrokulturës. Me një të katërten pjesë tokë të punueshme, tani vendi është po thuajse në gjendje të i përmbushë të gjitha nevojat vendase me produktet ushqimore. Që nga mesi i viteve 1970-ta, e më vonë, Shqipëria është në gjendje që të vetëfurnizohet me bukë. Prodhimet bujqësore kryesore të drithërave janë : gruri, misri (kallamoqi),panxhar sheqeri. Po ashtu edhe me prodhimet buqësore të pemtarisë Shqipëria i mbulon dhe është në gjendje të eksportojë si p.sh patate dhe fruta të ndryshme. Ndër prodhimet bujqësore që përdoren në industri vlen të përmenden lule dielli dhe duhani. Shqipëria përpos pemëve dhe perimeve kultivon edhe blektorin në të cilen dallohen kultivimi i gjedhëve. delet dhe i derrit.

Industria

Industria e Shqipërisë është e bazuar kryesisht në prodhimet vendase bujqësore, ndërsa industria e rëndë dhe e makinave është e zhvilluar kryesisht për pajisjen e fabrikave, uzinave dhe për prodhimin e energjisë elektrike. Vec energjisë elektrike, Shqipëria eksporton edhe naftë dhe përbërës të saj.

Vec përvojës nga industria e lehtë dhe pjesërisht nga industria e rëndë (shfrytëzimin e naftës dhe energjisë elektrike), industria e Shqipërisë është disi e fjetur. Shkaktarët janë mungesa e organizimit të mirëfilltë, makineria dhe pajisjet e vjetruar si dhe importimi i produkteve industriale janë duke e zhdukur industrinë vendase. Po kështu, për shkak të investimeve (të përkrahura nga ekspertët perëndimorë) të gabuara në ekonomi nga qeveritë mbas shembjes së komunizmit, industria e Shqipërisë nuk është më në gjendje të përmbushë kërkesat ekonomike të popullatës vendase.

Tregtia

Eksporti dhe importi i Shqipërisë zhvillohet kryesisht me partnerët e saj ekonomikë si Rumania, Italia, Republika Çeke dhe Gjermania. Shqipëria tani eksporton kryesisht produkte gjysmë finale të derivateve të naftës, të kromit , të hekurit si dhe duhan, verë, pemë dhe perime. Ndërsa importon makina, pajisje, minerale, metale, materiale ndërtimtarie dhe produkte ushqimore. Importon nga: Gjermania %, Kosova 0.5%, Bullgaria dhe Italia.

Transporti

Transporti hekurudhor ze vendin e dyte ne transportin e mallrave dhe te udhetareve. Sistemi hekurudhor eshte ndertuar terresisht mbas luftes se dyte boterore, duke filluar me hekurudhen e pare Durres-Peqin, ne vitin 1947, 42 km te gjate. Gjatesia e pergjitshme e rrjetit hekurudhor arin ne 447 km.

Në Shqiperi do te ndërtohen tre korridore rrugore, Lindje-Perendim, Veri-Jug dhe Durres-Morine. Segmentet rrugore te korridorit te 8-te, Lindje-Perendim, te cilat ne Shqiperi kane nisur ne Durres per te perfunduar ne Qafe-Thane, jane mbuluar me financime dhe ne tre prej tyre, tashme ka filluar puna.

Porti detar i Durrësit eshte porta kryesore e Korridorit 8.Ne kete port ka filluar investimi i nje shume prej 23 milion dollare, ku Banka Boterore mbulon pjesen me te madhe. Projekti perfshin ndertimin e terminalit te ri te trageteve dhe rikonstruksionin e atij ekzistues.90 % e volumeve te transportit detar ne Shqipëri kryhen nepermjet portit te Durresit dhe kapaciteti vjetor i perpunimit te mallrave eshte rreth 3 milion ton. Nderkohe, edhe ne Portin e dyte te vendit per nga rendesia, ai i Vlores po kryhen, si dhe pritet te kryhen investime te konsiderueshme. Ky financim do te mbuloje investimet per realizimin e punimeve te germimit sistemimit dhe ndertimit te rrugeve te brendshme te portit.

Për sa i përket transportit ajror Shqipëria ka sot vetem nje aeroport nderkombetar civil.Aereporti i Rinasit, i ndertuar pas Luftes se Dyte Boterore, ka nje kapacitet perpunimi prej rreth 250 mije persona ne vit. Shume shpejt do te perfundoje dhe ndertimi i aeroportit te Kukesit me financues kryesor Emiratet e Bashkuara Arabe. 

Shqipëria realizoi reforma tërësore e transformuese në ekonomi, që garantuan, përgjithësisht gjatë periudhës nga 1990-2010, një stabilitet makroekonomik dhe një zhvillim të qëndrueshëm, edhe pse në situata të caktuara shumë të brishtë (me përjashtim të periudhës së krizës së skemave piramidale, ’96-’97, krizës politike të vitit 2002 dhe sidomos 2008-2009, ku rënia ekonomike është dukshëm më e madhe, edhe për shkak të ndikimit të krizës globale). Grafikët dhe të dhënat e dëshmojnë qartë këtë.

Burimi: INSTAT

Punoi: Enea Jahollari